فصلنامه پرستاری دیابت
سال چهارم شماره 3 (تابستان 1395)

استرس یعنوان عامل خطر مهم شدت نشانه های دیابت را در بیماران تشدید می کند. علاوه براین، ناگویی هیجانی دارای پتانسیلی برای افزایش نشانه های دیابت می باشد. از این رو هدف پژوهش حاضر تاثیر رفتار درمانی دیالکتیکی به شیوه گروهی بر علائم ناگویی هیجانی، استرس و علایم دیابت در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو را بررسی می کند.
این پژوهش یک تحقیق آزمایشی به روش پیش آزمون و پس آزمون بود.30 آزمودنی از کلینیک غدد بیمارستان امام خمینی شهر تهران انتخاب شدند و بصورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و گروه کنترل جایگزین شدند. رفتار درمانی دیالکتیکی در 8 جلسه (نود دقیقه، یک بار در هفته) اجرا شد و پس از آن پس آزمون اجرا گردید. ابزار پژوهش مقیاس پرسشنامه های ناگویی هیجانی تورنتو (باگبی،1986)، فشار روانی مارکهام (مارکهام، 1992) و آزمایش قند خون بود. برای تحلیل داده های بدست آمده از آزمون تحلیل واریانس استفاده شد.
نتایج تحلیل واریانس نشان داد که تفاوت معناداری بین دو گروه در ناگویی هیجانی (01/0=p، 05/16=F) فشار روانی (01/0=p، 09/30=F) و نشانه های دیابت (04/0=p، 47/4=F) در دو گروه آزمایش و کنترل در نمرات پیش آزمون وجود دارد(05/0>p).
نتایج نشان داد که میتوان رفتار درمانی دیالکتیکی رابه عنوان مداخله درمانی موثر برای کاهش ناگویی هیجانی ، استرس و نشانه های بیماری در بیماران دیابتی در نظر گرفته شود.

دیابت بارداری یکی از شایع ترین بیماری های دوران بارداری است که برای نخستین بار در دوران بارداری شروع و یا تشخیص داده می شود. با توجه به اهمیت تشخیص سریع و درمان به موقع این بیماری، این پژوهش با هدف بررسی تاثیر آموزش های معنوی بر کاهش اضطراب و افزایش کیفیت زندگی زنان مبتلا به دیابت بارداری به منظور ارزیابی پرستاری و مراقبت نوین انجام شد.
این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش همه زنان مبتلا به دیابت بارداری مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر پاکدشت در سال 1394 بودند. از میان آنان 30 بیمار با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه (هر گروه 15 نفر) آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش 8 جلسه 80 دقیقه ای آموزش های معنوی دید. گروه ها پرسشنامه های اضطراب کتل و کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی را به عنوان پیش آزمون و پس آزمون تکمیل کردند. داده ها با با روش کوواریانس چند متغیری و با استفاده از نرم افزار SPSS-19 تحلیل شدند.
یافته ها نشان داد بین گروه آموزش های معنوی و گروه کنترل در متغیرهای اضطراب و کیفیت زندگی تفاوت معناداری وجود داشت. به عبارت دیگر آموزش های معنوی به طور معناداری باعث کاهش اضطراب و افزایش کیفیت زندگی زنان مبتلا به دیابت بارداری شد (01/0P≤).
نتایج حاکی از اهمیت توجه به مداخلات معنوی در کاهش اضطراب و افزایش کیفیت زندگی است. لذا با توجه به نتایج این مطالعه پیشنهاد می شود درمانگران، مشاوران و روانشناسان بالینی از روش آموزش های معنوی برای کاهش اضطراب و افزایش کیفیت زندگی استفاده کنند.

دیابت تاثیرات منفی بر سلامت روان بیماران دارد. علاوه براین، آموزش تاب آوری در برابر استرس دارای پتانسیلی برای کاهش مشکلات سلامت روانی می باشد. از این رو پژوهش حاضر تاثیر آموزش تاب آوری در برابر استرس بر بهزیستی روانی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو را بررسی می کند.
این پژوهش یک تحقیق نیمه آزمایشی به روش پیش آزمون و پس آزمون بود.30 آزمودنی از انجمن دیابت ایران شعبه تهران نتخاب شدند. بصورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و گروه کنترل جایگزین شدند. آموزش تاب آوری گروهی در 9 جلسه اجرا شد و پس از آن پس آزمون اجرا گردید. ابزار پژوهش مقیاس بهزیستی روان شناختی ریف (RSPWB) بود. برای تحلیل داده های بدست آمده از آزمون تحلیل واریانس استفاده شد.
نتایج تحلیل واریانس نشان داد که تفاوت معناداری بین دو گروه در بهزیستی روان شناختی و مولفه های آن از جمله؛ خودمختاری، پذیرش خود، هدف و جهت گیری، تسلط بر محیط، رشد شخصی و روابط مثبت با دیگران در دو گروه آزمایش و کنترل در نمرات پیش آزمون وجود دارد(p<0.0001).
نتایج نشان داد که آموزش تاب آوری گروهی در برابر استرس بر بهبود بهزیستی روان شناختی بیماران دیابتی نوع دو تاثیر دارد. از این روش، جهت بهبود کیفیت زندگی و غلبه بیماران بر مشکلات زندگی می توان استفاده کرد.

دیابت یک بیماری متابولیکی است که یکی از مشخصه های آن هیپرگلیسمی است و این عامل می تواند عوارض مهلکی ایجاد کند. یکی از معیارهای تشخیص و کنترل دیابت سنجش قند خون ناشتا و هموگلوبین گلیکوزیله در خون می باشند. از طرفی ویتامین C، تحمل به افزایش گلوکز را بهبود می بخشد، لذا هدف از انجام این پژوهش بررسی تاثیر مصرف ویتامین C بر میزان قند خون ناشتا و سطح هموگلوبین گلیکوزیله در بیماران مبتلا به دیابت نوع II بود.
این مطالعه از نوع کار آزمایی بالینی شاهد دار بود. 74 نفر نمونه که شرایط شرکت در مطالعه را دارا بودند با روش نمونه گیری مبتنی بر هدف وارد مطالعه و به طور تصادفی به دو گروه آزمون و شاهد تقسیم شدند. در ابتدا قند خون ناشتا و HbA1cاندازه گیری شد. سپس گروه آزمون به مدت سه ماه تحت درمان با قرص ویتامین C قرار گرفت و اطلاعات به دست آمده با آزمون های t مستقل و زوجی در نرم افزار SPSS نسخه 19 تجزیه و تحلیل شدند.
نتایج نشان داد در گروه کنترل میزان کاهش شاخص های بیوشیمیایی مورد سنجش به طور معنی داری بیشتر از گروه شاهد بود. بدین معنا که بین متغیرها در دو گروه پس از انجام مداخله اختلاف آماری معنی داری دیده شد.
نتایج نشان می دهد که ویتامین C می تواند از طریق رقابت با گلوگز میزان گلیکوزیله شدن هموگلوبین و همچنین قند خون ناشتا را در بیماران دیابت نوع 2 کاهش دهد. این اثر می تواند برای کنترل مکانیسم آسیب زایی گلیکوزیله شدن پروتئین در دیابت، بعد از انجام مطالعات دقیق تر، بکار رود.

دیابت نوع دو با عوارض زیادی همراه است که استرس اکسیداتیو در بروز آن و دفاع آنتی اکسیدانی در مقابل آن نقش مهمی دارند. پژوهش حاضر به بررسی تاثیر هشت هفته تمرین استقامتی به همراه مصرف مکمل دارچین بر شاخص آنتی اکسیدانی و پراکسیداسیون لیپیدی زنان مبتلا به دیابت نوع دو به عنوان تکمیل مراقبت می پردازد.
در این پژوهش، 36 زن داوطلب مبتلا به دیابت نوعII (64/2±72/52 سال و BMI 94/2±28/29) شرکت کردند که براساس BMI ، به صورت تصادفی به 4 گروه، تمرین، تمرین-دارچین، دارچین و کنترل تقسیم شدند. تمرین استقامتی با شدت 60 تا 75 درصد حداکثر ضربان قلب، سه جلسه در هفته به مدت هشت هفته انجام شد. دوز دارچین، روزانه 5/1 گرم بود. غلظت پلاسمایی مالون دی آلدئید و سوپر اکسید دیسموتاز به صورت ناشتا، قبل و یعد از انجام تحقیق اندازه گیری شد. داده ها با آزمون های t زوجی و آنالیز واریانس عاملی بوسیله نرم افزار SPSS در سطح معناداری P<0/05 تجزیه تحلیل شدند.
سطوح مالون دی آلدئید در دو گروه دارچین و تمرین کاهش و در گروه های تمرین–دارچین و کنترل افزایش داشت که تغییرات گروه کنترل معنی دار بود. مقادیر سوپراکسید دیسموتاز در همه گروه ها کاهش یافت که در گروه دارچین-تمرین معنی دار بود. اختلاف معنادار بین گروهی در پس آزمون مشاهده نشد.
نتایج نشان داد برای مراقبت تکمیلی، مصرف دارچین و انجام تمرین به طور جداگانه در کاهش پراکسیداسیون لیپید موثر و قابل توصیه هستند اما در مصرف همزمان مکمل دارچین با انجام تمرین نیاز به بررسی بیشتری هست.

دیابت بیماری مزمنی است که شیوع آن در سالمندی سه برابر دوران جوانی گزارش شده است. فعالیت بدنی منظم خطر مرگ و میر در افراد مبتلا به دیابت را کاهش دهد. به همین دلیل پژوهش حاضر با هدف بررسی فعالیت فیزیکی و کنترل تعادل در سالمندان مبتلا به دیابت شهر ایلام انجام شد.
در پژوهش توصیفی مقطعی حاضر 180 نفر از سالمندان بستری در بخش های داخلی، سی سی یو و پست سی سی یو مردان و زنان بیمارستان های شهر ایلام روش نمونه گیری در دسترس مورد بررسی قرار گرفتند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه فعالیت بدنی و کنترل تعادل برگ استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار spss21 و همچنین آمار توصیفی(میانگین و انحراف معیار) و آماراستنباطی(آنالیز واریانس یک طرفه، تی تست) تجزیه و تحلیل شدند.
تنها 3/13 از سالمندان درصد دارای فعالیت فیزیکی مناسب بودند. بین فعالیت بدنی با متغیرهای دموگرافیکی(سن، جنس، تحصیلات، میزان درآمد، وضعیت تاهل) ارتباط آماری معنی داری داشته است (05/.P<) ولی بین محل زندگی و وضعیت اشتغال با فعالیت بدنی ارتباط آماری معنی داری وجود نداشت(05/.P>). بین فعالیت فیزیکی و کنترل تعادل ارتباط آماری معنی داری وجود نداشت(05/.P>).
با توجه به اهمیت فعالیت فیزیکی و کنترل تعادل در بیماران مبتلا به دیابت لازم است که مداخلات لازم برای ارتقاء وضعیت فعالیت فیزیکی و کنترل تعادل در آنها انجام شود.

دیابت یک مشکل عمده نظام سلامت می باشد و فعالیت فیزیکی یکی از مهمترین عوامل قابل پیشگیری در افراد پیش دیابت می باشد. مدل فرانظری، الگویی جامع در تغییر رفتار فعالیت فیزیکی است. بنابراین، در این مطالعه به بررسی وضعیت فعالیت فیزیکی افراد پیش دیابت در شهر سبزوار بر اساس مدل فرا نظری پرداخته شده است.
مواد و در این مطالعه توصیفی- تحلیلی 200 نفر از افراد پیش دیابتی به روش نمونه گیری تصادفی آسان انتخاب شدند. روش بررسی در این مطالعه تکمیل ابزار جمع آوری اطلاعات توسط افراد مورد بررسی بود. این ابزار شامل مشخصات دموگرافیک و سازه های اصلی مدل فرانظری بود که روایی و پایایی ابزار نیز مورد تایید قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل از نرم افزار SPSS15 استفاده گردید.
در این مطالعه 70 مرد و 130 زن با میانگین سنی23/12± 18/48 سال شرکت داشتند. طبق یافته ها، 83% از افراد مورد مطالعه در مراحل قبل از عمل و فقط 17 درصد در مراحل عمل و نگهداری بودند. همچنین بین سازه های مدل با مراحل تغییر ارتباط معنی داری وجود داشت (p<0/000) به طوریکه با پیشرفت افراد در طول مراحل تغییر از پیش تفکر تا نگهداری بر میزان خودکارامدی، فرایندهای تغییر و موازنه تصمیم گیری افزوده شد.
نتایج این مطالعه نشان داد که بیشتر افراد شرکت کننده در مراحل قبل از عمل بودند. در این راستا با توجه به نتایج این مطالعه می توان به طراحی برنامه های آموزشی مناسب برای گروه های هر مرحله اقدام نمود.

رضایتمندی بیماران شاخص مهم کیفیت مراقبت سلامت است ودرارزشیابی وبرنامه ریزی سلامت نقش مهمی دارد.این مطالعه باهدف بررسی میزان رضایت از مراقبت دربیماران مبتلابه دیابت نوع دو،تحت پوشش مرکزتحقیقات غددومتابولیسم اصفهان انجام گرفته است.
این پژوهش یک مطالعه توصیفی تحلیلی است، جامعه پژوهش،بیماران مبتلابه دیابت تحت پوشش مرکزتحقیقات غددومتابولیسم اصفهان بود.حجم نمونه 230 نفربود که به روش نمونه گیری آسان وارد مطالعه شدند. ابزارگرد آوری داده هاپرسشنامه ا ی محقق ساخته دارای چهار بخش رضایت از مراقبت پزشک،پرستار، کارشناس تغذیه و واحد آزمایشگاه بود.مقیاس اندازه گیری داده ها مقیاس 5 درجه ای لیکرت بود.داده هادرنرم افزارSPSS18واردوتجزیه وتحلیل داده هابااستفاده ازآمارتوصیفی واستنباطی(کای دوآنالیزواریانس یکطرفه ورگرسیون لجستیک)انجام شد.
اکثربیماران(9/87٪)ازمراقبت ،رضایت داشتند. میانگین نمره رضایت بیماران ازمراقبت پزشک 54/2±8/25،پرستار 59/3±1/33،آزمایشگاه 57/2±3/24 وواحدتغذیه 37/4±3/26بود.رضایت ازپرستاروآزمایشگاه درسطح بالاورضایت ازواحدتغذیه وپزشک درسطح متوسط قرارداشت.رضایتمندی،باسطح سواد[ p=0/03] وسن بیماران[p=0/004]ارتباط معنادارداشت.
،نتایج این مطالعه درکل بیانگر دیدگاه مثبت بیماران نسبت به خدمات تیم دیابت است. اما از طرفی رضایت از توجه پزشکان به ارزیابی سلامت پا وجود نداشته است وهمچنین پیگیری مراجعات بیمارتوسط پرستار از نظر بیماران رضایت بخش نبوده است.باتوجه به این که بیمارعضو مرکزی تیم دیابت است،سنجش رضایتمندی بیماران ازعملکردتیم دیابت ،قادر است کمک قابل توجهی به برنامه ریزان جهت ارزشیابی عملکرد چنین مراکزی نماید.

دیابت یک مشکل عمده سلامت عمومی و یکی از علل مرگ و میر و ناتوانی در دنیا است. یکی از مشکلات اساسی در کنترل مطلوب این بیماری، عدم تبعیت بیماران از رژیم های درمانی است. هدف از این مطالعه بررسی موانع تبعیت از درمان در بیماران مبتلا به دیابت می باشد.
مطالعه حاضر یک مطالعه کیفی است که با استفاده از مصاحبه عمیق نیمه ساختارمند با 15 بیمار مرد و زن مبتلا به دیابت نوع 2 انجام شد. داده ها در فاصله زمانی آذر ماه 1394 تا تیر ماه 1395 جمع آوری شدند و به روش تحلیل محتوای قراردادی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
با تجزیه و تحلیل یافته ها از مجموع مضامین استخراج شده، سه مضمون اصلی: «عملکرد ضعیف تیم درمان» با زیرطبقات (ارائه اطلاعات ناقص و متناقض، عملکرد غیرمشارکتی، عدم پاسخگویی به نیازهای مددجو، از دست دادن زمان)، «تنگنای اجتماعی» با زیرطبقات (شرایط شغلی، عکس العمل اطرافیان، عدم هماهنگی در خانواده) و «درماندگی های شخصی» با زیرطبقات (استرس و افسردگی، فشار مالی، تاثیر سن، تداخل تمایلات شخصی با اهداف درمان)، به عنوان موانع تبعیت از درمان در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو شناسایی گردید.
تبعیت از درمان در مبتلایان به دیابت در ایران، به زمینه خانوادگی و اجتماعی افراد بر می گردد؛ که به نوعی برای فرد چالش برانگیز شده و منجر به بی توجهی به رفتارهای بهداشتی می گردد. شناسایی این عوامل توسط مراقبین بهداشتی جهت کمک به دستیابی هر چه سریعتر بیمار به نگرش تبعیت از درمان و پایبندی به آن، برای پیشگیری از بروز عوارض جبران ناپذیر دیابت، از ضرورت های حیاتی می باشد.